S
SoruCevap
İnatçı adale ağrıları, yorgunluk ve vücutta bazı hassas ağrılı noktalarla karakterize bir hastalıktır. Ağrılar günden güne saatten saate değişebilir ve çok farklı şiddetlerde seyredebilir. Hastanın yaşam kalitesini ciddi derecede bozan kronik bir hastalıktır.
3 aydan daha uzun süren, vücutta yaygın ağrı ve 18 hassas noktadan en az 11’ de üzerine bastırmakla aşırı hassasiyetin meydana gelişi FM tanısının olmazsa olmazlarıdır.
Bu yakınmalar sabahları hareketsiz kalmada, soğukta, nemde, kasvetli kapalı havalarda ve aşırı aktivitelerde, mutsuzluk hallerinde artar, sıcak havalarda, masaj veya sıcak uygulamalarda hatta tatilde azalır.
Aslında bu tip belirtilerin başka hastalıklarda bulunanlarla yakın benzerlikler göstermesinden dolayı FM tanısı oldukça zordur.
Fibromiyaljide, laboratuvar, röntgen gibi herhangi bir kesin tanı yöntemi yoktur. Ayırıcı tanı amaçlı tam kan sayımı, idrar tahlili, tiroid hormon testleri veya romatizma testleri istenebilir. Özetle doktor tanısını sadece hastanın tahliline ve filmine dayanarak değil tersine hastayı dinleyerek ve detaylı muayene ettikten sonra koymalıdır.
Fibromiyalji, en çok doğurganlık çağındaki veya çalışma hayatındaki kadınlarda görülmesine rağmen çocuktan yaşlıya hatta erkeklerde bile görülebilir. 10 kadına karşılık 1 erkek yakalanır. Etnik yatkınlığı yoktur. Amerika’daki bu orandan esinlenerek genel nüfusun %2’ sinde bir başka deyişle Türkiye’de yaklaşık 1,5 milyon insanda bu hastalık olduğunu söyleyebiliriz.
Fibromiyalji hassas, mükemmeliyetçi kişilerin hastalığıdır. Bu nedenle biz FM'si olan kadınlar için "süper kadın" benzetmesi yapsak yanlış olmaz. Bu hastaların çevresindeki insanlardan birçok beklentisi vardır. Her şey zamanında ve doğru düzgün yapılmalıdır. Bu kişiler bir o kadar da vericidir. Yakın çevresi de onlardan daima bazı beklentiler içindedir.
Fakat bu beklentileri karşılayacak güçleri ve sabırları ise son zamanlarda artık yoktur. Herkesten fazla yorulur, üzülür. Terlenmeyecek bir yerde aşırı terler, üşür, konsantrasyonu kaybolur hatta ağlar. İş verimleri kısa zamanda çok düşer. Her gün kendisini kemiren evhamlar, doktorların tanımlayamadığı inatçı ağrılar ve müthiş yorgunluğuna rağmen kendisini anlamayan yakın çevresi onu deli eder.
Bu yüzden çok sık iş değiştirirler, boşanmalara sık rastlanır. Komşularla bile arası bozulur. O bu hastalığın pençesinde yanıp yıkılırken etrafında takıp takıştırmış, biraz da neşesi, kahkahası bol olan birine tahammülü doğrusu hiç kalmamıştır.
Çok sayıda farklı belirtinin FM’de bulunmasının birçok hastalıkla karışmasına sebep olduğunu söylemiştik. Ancak; yaygın vücut ağrısı ve sızılar, vücudun sağ ya da sol yarısında; göbekten yukarıda ya da aşağıda ağrı ve bu ağrılara eşlik eden omurga ağrısı, kısaca “tepeden tırnağa” vücudun her yerinde ağrı ve sızı görülmesi; hassas noktaların mevcudiyeti hemen hemen her hastada vardır.
Yorgunluk bitkinlik, uyku bozuklukları; sanki tam uyuyamamış gece ağır bir iş yapmış ve hiç dinlenememiş olarak kalkmaları oldukça sık görülür. Geceleri sık sık uyanırlar. Uyku laboratuvarlarında yapılan araştırmalarda bu hastaların derin uykuya geçemedikleri uykunun REM döneminde problem olduğu EEG ile gösterilmiştir. Uykuda diş gıcırdatılması, istemsiz kol, bacak hareketleri yapılması oldukça sıktır.
Sabah tutukluğu, baş ve yüz ağrıları, sindirim sistemi sorunları (Hassas barsak sendromu), uyuşma ve karıncalanmalar, soğuğa tahammülsüzlük, özellikle el ve ayaklarda normalden fazla üşüme, psikolojik sorunlar oldukça sık görülür.
Nadir de olsa; huzursuz bacak sendromu, ağız kuruluğu, çene eklemi sorunları, kaslarda krampları, adet öncesi gerginlik veya ağrılı adet, ani idrara çıkma hissi, baş dönmesi, işitme kaybı, görme bozuklukları gibi bulguların FM ile ilgili olabileceği göz ardı edilmemelidir.
3 aydan daha uzun süren, vücutta yaygın ağrı ve 18 hassas noktadan en az 11’ de üzerine bastırmakla aşırı hassasiyetin meydana gelişi FM tanısının olmazsa olmazlarıdır.
Bu yakınmalar sabahları hareketsiz kalmada, soğukta, nemde, kasvetli kapalı havalarda ve aşırı aktivitelerde, mutsuzluk hallerinde artar, sıcak havalarda, masaj veya sıcak uygulamalarda hatta tatilde azalır.
Aslında bu tip belirtilerin başka hastalıklarda bulunanlarla yakın benzerlikler göstermesinden dolayı FM tanısı oldukça zordur.
Fibromiyaljide, laboratuvar, röntgen gibi herhangi bir kesin tanı yöntemi yoktur. Ayırıcı tanı amaçlı tam kan sayımı, idrar tahlili, tiroid hormon testleri veya romatizma testleri istenebilir. Özetle doktor tanısını sadece hastanın tahliline ve filmine dayanarak değil tersine hastayı dinleyerek ve detaylı muayene ettikten sonra koymalıdır.
Fibromiyalji, en çok doğurganlık çağındaki veya çalışma hayatındaki kadınlarda görülmesine rağmen çocuktan yaşlıya hatta erkeklerde bile görülebilir. 10 kadına karşılık 1 erkek yakalanır. Etnik yatkınlığı yoktur. Amerika’daki bu orandan esinlenerek genel nüfusun %2’ sinde bir başka deyişle Türkiye’de yaklaşık 1,5 milyon insanda bu hastalık olduğunu söyleyebiliriz.
Fibromiyalji hassas, mükemmeliyetçi kişilerin hastalığıdır. Bu nedenle biz FM'si olan kadınlar için "süper kadın" benzetmesi yapsak yanlış olmaz. Bu hastaların çevresindeki insanlardan birçok beklentisi vardır. Her şey zamanında ve doğru düzgün yapılmalıdır. Bu kişiler bir o kadar da vericidir. Yakın çevresi de onlardan daima bazı beklentiler içindedir.
Fakat bu beklentileri karşılayacak güçleri ve sabırları ise son zamanlarda artık yoktur. Herkesten fazla yorulur, üzülür. Terlenmeyecek bir yerde aşırı terler, üşür, konsantrasyonu kaybolur hatta ağlar. İş verimleri kısa zamanda çok düşer. Her gün kendisini kemiren evhamlar, doktorların tanımlayamadığı inatçı ağrılar ve müthiş yorgunluğuna rağmen kendisini anlamayan yakın çevresi onu deli eder.
Bu yüzden çok sık iş değiştirirler, boşanmalara sık rastlanır. Komşularla bile arası bozulur. O bu hastalığın pençesinde yanıp yıkılırken etrafında takıp takıştırmış, biraz da neşesi, kahkahası bol olan birine tahammülü doğrusu hiç kalmamıştır.
Çok sayıda farklı belirtinin FM’de bulunmasının birçok hastalıkla karışmasına sebep olduğunu söylemiştik. Ancak; yaygın vücut ağrısı ve sızılar, vücudun sağ ya da sol yarısında; göbekten yukarıda ya da aşağıda ağrı ve bu ağrılara eşlik eden omurga ağrısı, kısaca “tepeden tırnağa” vücudun her yerinde ağrı ve sızı görülmesi; hassas noktaların mevcudiyeti hemen hemen her hastada vardır.
Yorgunluk bitkinlik, uyku bozuklukları; sanki tam uyuyamamış gece ağır bir iş yapmış ve hiç dinlenememiş olarak kalkmaları oldukça sık görülür. Geceleri sık sık uyanırlar. Uyku laboratuvarlarında yapılan araştırmalarda bu hastaların derin uykuya geçemedikleri uykunun REM döneminde problem olduğu EEG ile gösterilmiştir. Uykuda diş gıcırdatılması, istemsiz kol, bacak hareketleri yapılması oldukça sıktır.
Sabah tutukluğu, baş ve yüz ağrıları, sindirim sistemi sorunları (Hassas barsak sendromu), uyuşma ve karıncalanmalar, soğuğa tahammülsüzlük, özellikle el ve ayaklarda normalden fazla üşüme, psikolojik sorunlar oldukça sık görülür.
Nadir de olsa; huzursuz bacak sendromu, ağız kuruluğu, çene eklemi sorunları, kaslarda krampları, adet öncesi gerginlik veya ağrılı adet, ani idrara çıkma hissi, baş dönmesi, işitme kaybı, görme bozuklukları gibi bulguların FM ile ilgili olabileceği göz ardı edilmemelidir.