S
SoruCevap
ABDULLAH BİN ZEYD
Tabiin devri velilerinden İsmi, Abdullah bin Zeyd bin Amr elCevmi, kunyesi EbU Kilabe'dir Basra'da doğdu Doğum tarihi bilinmemektedir 722 (H104) senesinde Şam'da vefat etti
Abdullah bin Zeyd, Eshabı kiramdan Sabit bin Kays, Enes bin Malik ve Tabiinden buyuk alim Katade'den (ranhum) ders alıp ilimde yukseldi Hadisi şerif ilminde sika, sağlam, guvenilir bir zat oldu Bir hadisi şerifi oğrenmek icin uzun sure seyahat ederdi Bu halini şoyle anlatır:
Hic bir işim olmadığı halde Medine'de, sırf bir hadisi şerifi daha once duymuş olan bir şahıstan dinlemek icin uc gun kaldım
Hadisi şeriflerin toplanıp, yazılması icin uğraşırdı Vefatından evvel, kitaplarının Tabiinin buyuklerinden, fıkıh alimi ve evliyadan EbU EyyUbi Sahtiyani'ye verilmesini vasiyet etti Bir deve yukune yakın kitabı EbU EyyUbi Sahtiyani'ye verildi
Abdullah bin Zeyd devamlı helal kazanmayı teşvik ederdi Bir gun EyyUbi Sahtiyani'ye; Carşıya git, iş ara Zira en buyuk huzUr insanlara muhtac olmamaktırbuyurdu Başka birine de; Seni, gecimini temin ederken gormek, cami koşesinde gormemden daha sevimlidirbuyurdu Dokuntu hurma satan ve sohbetine devam eden bir talebesi vardı Ona; Ben, senin sohbet meclisinden faydalandığını zannediyordum Fakat şu bir hakikattir; Allahu teala kotu olan her şeyden bereketini almıştırbuyurdu
Cok sıcak bir gunde bir kafile ile hacca gidiyordu Susuzluğu cok şiddetli idi Ellerini acıp; Ya Rabbi! Sen hararetimi ve susuzluğumu giderirsindiye dua edince, başı uzerinde bir bulut belirip uzerine yağmur yağdı Elbisesi ıslandı ve susuzluğu gitti Lakin kafilede bundan başkasına bir damla yağmur duşmedi
Abdullah bin Zeyd hazretlerinin hikmetle dolu pekcok nasihat ve sozleri vardır Bir gun; Hem dunya, hem de ahirette yaşayan kimseye ne saadet!buyurunca; Ahirette nasıl yaşandığı kendisinden soruldu, cevabında; Boyle bir insan dunyada Allahu tealayı hatırından cıkarmadı, daima O'na yalvardı ve bu sayede ahirette O'nun rahmetine mazhar oldubuyurdu
Kimlerden uzak duralım?diye soruldu Cevaben; Arzu ve istekleri peşinden koşanlarla beraber oturup kalkmayınız Onlarla konuşmayınız Cunku, sizi kendi sapıklıklarına duşurmelerinden zihninizi karıştırmalarından korkuyorumbuyurdu
Bir tanıdığı arkadaşından şikayet etmişti Sana, din kardeşinden istemediğin bir şey ulaşırsa, onun icin bir ozur ara Bir mazeret bulamazsan, kendi kendine, belki benim bilmediğim bir durum vardır, debuyurdu
Bid'at yani dinde sonradan ortaya cıkarılan ve dindenmiş gibi olan hurafelere ve bid'at sahiblerine cok kızar ve şoyle derdi:
Bid'at ehli ile oturmayınız Onlarla sohbet etmeyiniz Zira sizi dalalete duşurebilirler veya bilmediğiniz kotuluklere bulaştırabilirler Bir kimse bir bid'at ortaya cıkarırsa onunla harb ederim
İlim sahipleri sorulduğunda:
Alimler uc kısımdır Bir kısmı, ilmi ile amel eder, insanlar da onun ilmiyle amel ederler Diğer bir kısmı, ilmi ile amel eder, fakat insanlar onun ilmiyle amel etmez Başka bir kısmı da ilmiyle kendisi amel etmediği gibi insanlar da amel etmezbuyurdu
Kendisine munafıkların ahiretteki halleri nasıldır? denildi Buyurdu ki:
Kıyamet gunu Arşı a'la tarafından bir munadi YUnus sUresi 62 ayet ile mealen; Ey Allah'ın sevgili kulları! Sizin icin bir korku yoktur Siz mahzUn da edilmezsiniznida eder Bu nidadan sonra herkes başını yukarı kaldırır ve; inandık iman ettik, derler Ancak, munafıkların başları hic yukarı kalkmaz ve eğik kalır
Bir defasında da; Allahu tealaya şukre sebeb olan dunyalık insana zarar vermezbuyurdu
Bir sozu anlamayacak kimseye soyleme! Cunku o soz, ona zararlı olup, fayda vermez
Abdullah bin Zeyd hazretleri namazlardan sonra Allahumme inni es'eluke'ttayyibat ve terkelmunkerat ve hubbe'lmesakin ve en tetUbe aleyye ve iza eradte Li ibadike fitneten en teveffeni gayre meftUninduasını okurdu
Bir talebesi nasihat istediğinde rivayet ettiği şu hadisi şerifleri bildirdi
Uc şey vardır ki, bunlar kimde bulunursa o kimse imanın tadını bulur Birincisi, bir kimseye Allah ve ResUlu, başkalarından daha sevgili olmak İkincisi, bir kimse sevdiğini Allah icin sevmek Ucuncusu, bir kimseyi Allah kufurden kurtardıktan sonra tekrar kufre donmekten, ateşe atılmaktan tiksindiği gibi tiksinmek
İşlerin en hayırlısı, cok aşırı veya eksik olmayıp, orta mertebede olanıdır
Tabiin devri velilerinden İsmi, Abdullah bin Zeyd bin Amr elCevmi, kunyesi EbU Kilabe'dir Basra'da doğdu Doğum tarihi bilinmemektedir 722 (H104) senesinde Şam'da vefat etti
Abdullah bin Zeyd, Eshabı kiramdan Sabit bin Kays, Enes bin Malik ve Tabiinden buyuk alim Katade'den (ranhum) ders alıp ilimde yukseldi Hadisi şerif ilminde sika, sağlam, guvenilir bir zat oldu Bir hadisi şerifi oğrenmek icin uzun sure seyahat ederdi Bu halini şoyle anlatır:
Hic bir işim olmadığı halde Medine'de, sırf bir hadisi şerifi daha once duymuş olan bir şahıstan dinlemek icin uc gun kaldım
Hadisi şeriflerin toplanıp, yazılması icin uğraşırdı Vefatından evvel, kitaplarının Tabiinin buyuklerinden, fıkıh alimi ve evliyadan EbU EyyUbi Sahtiyani'ye verilmesini vasiyet etti Bir deve yukune yakın kitabı EbU EyyUbi Sahtiyani'ye verildi
Abdullah bin Zeyd devamlı helal kazanmayı teşvik ederdi Bir gun EyyUbi Sahtiyani'ye; Carşıya git, iş ara Zira en buyuk huzUr insanlara muhtac olmamaktırbuyurdu Başka birine de; Seni, gecimini temin ederken gormek, cami koşesinde gormemden daha sevimlidirbuyurdu Dokuntu hurma satan ve sohbetine devam eden bir talebesi vardı Ona; Ben, senin sohbet meclisinden faydalandığını zannediyordum Fakat şu bir hakikattir; Allahu teala kotu olan her şeyden bereketini almıştırbuyurdu
Cok sıcak bir gunde bir kafile ile hacca gidiyordu Susuzluğu cok şiddetli idi Ellerini acıp; Ya Rabbi! Sen hararetimi ve susuzluğumu giderirsindiye dua edince, başı uzerinde bir bulut belirip uzerine yağmur yağdı Elbisesi ıslandı ve susuzluğu gitti Lakin kafilede bundan başkasına bir damla yağmur duşmedi
Abdullah bin Zeyd hazretlerinin hikmetle dolu pekcok nasihat ve sozleri vardır Bir gun; Hem dunya, hem de ahirette yaşayan kimseye ne saadet!buyurunca; Ahirette nasıl yaşandığı kendisinden soruldu, cevabında; Boyle bir insan dunyada Allahu tealayı hatırından cıkarmadı, daima O'na yalvardı ve bu sayede ahirette O'nun rahmetine mazhar oldubuyurdu
Kimlerden uzak duralım?diye soruldu Cevaben; Arzu ve istekleri peşinden koşanlarla beraber oturup kalkmayınız Onlarla konuşmayınız Cunku, sizi kendi sapıklıklarına duşurmelerinden zihninizi karıştırmalarından korkuyorumbuyurdu
Bir tanıdığı arkadaşından şikayet etmişti Sana, din kardeşinden istemediğin bir şey ulaşırsa, onun icin bir ozur ara Bir mazeret bulamazsan, kendi kendine, belki benim bilmediğim bir durum vardır, debuyurdu
Bid'at yani dinde sonradan ortaya cıkarılan ve dindenmiş gibi olan hurafelere ve bid'at sahiblerine cok kızar ve şoyle derdi:
Bid'at ehli ile oturmayınız Onlarla sohbet etmeyiniz Zira sizi dalalete duşurebilirler veya bilmediğiniz kotuluklere bulaştırabilirler Bir kimse bir bid'at ortaya cıkarırsa onunla harb ederim
İlim sahipleri sorulduğunda:
Alimler uc kısımdır Bir kısmı, ilmi ile amel eder, insanlar da onun ilmiyle amel ederler Diğer bir kısmı, ilmi ile amel eder, fakat insanlar onun ilmiyle amel etmez Başka bir kısmı da ilmiyle kendisi amel etmediği gibi insanlar da amel etmezbuyurdu
Kendisine munafıkların ahiretteki halleri nasıldır? denildi Buyurdu ki:
Kıyamet gunu Arşı a'la tarafından bir munadi YUnus sUresi 62 ayet ile mealen; Ey Allah'ın sevgili kulları! Sizin icin bir korku yoktur Siz mahzUn da edilmezsiniznida eder Bu nidadan sonra herkes başını yukarı kaldırır ve; inandık iman ettik, derler Ancak, munafıkların başları hic yukarı kalkmaz ve eğik kalır
Bir defasında da; Allahu tealaya şukre sebeb olan dunyalık insana zarar vermezbuyurdu
Bir sozu anlamayacak kimseye soyleme! Cunku o soz, ona zararlı olup, fayda vermez
Abdullah bin Zeyd hazretleri namazlardan sonra Allahumme inni es'eluke'ttayyibat ve terkelmunkerat ve hubbe'lmesakin ve en tetUbe aleyye ve iza eradte Li ibadike fitneten en teveffeni gayre meftUninduasını okurdu
Bir talebesi nasihat istediğinde rivayet ettiği şu hadisi şerifleri bildirdi
Uc şey vardır ki, bunlar kimde bulunursa o kimse imanın tadını bulur Birincisi, bir kimseye Allah ve ResUlu, başkalarından daha sevgili olmak İkincisi, bir kimse sevdiğini Allah icin sevmek Ucuncusu, bir kimseyi Allah kufurden kurtardıktan sonra tekrar kufre donmekten, ateşe atılmaktan tiksindiği gibi tiksinmek
İşlerin en hayırlısı, cok aşırı veya eksik olmayıp, orta mertebede olanıdır