S
SoruCevap
Fransızların Adana İşgali
Fransızların Adanayı İşgali Hakkında Bilgi
I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru İttifak Devletleri’nin askerî durumu bozulmaya başlamış, üst üste hemen hemen her cephede yenilgiler alınınca, İtilaf Devletleri ile mütareke yapılmak zorunda kalınmıştır. Osmanlı Devleti savaşın sonlarına doğru Doğu ve Güney Cepheleri’nde askeri harekat halinde idi ve Güney Cephesi’nde durum gün geçtikçe kötüye doğru gidiyordu. Daha Mütareke görüşmelerinin başında İngiliz Amirali Calthorpe, Boğazların açılması, Boğaz istihkamlarının müttefiklerce işgali, torpil dökülmüş alanların bildirilip temizlenmesi, itilaf esirleri ile Ermeni esir ve tutuklularının teslimi ile ilgili ilk dört maddenin değiştirilemez olduğunu söylemiştir. Mütarekenin ilk uygulama biçimi, İtilaf Devletleri’nin Osmanlı Devleti hakkındaki gerçek niyetlerini ortaya koymuştur.
Daha 1916 Mayısı’nda Fransız ve İngilizler, Sykes-Picot Antlaşması ile Ortadoğu’yu kendi aralarında paylaşmışlardır. Bu antlaşmaya göre; Bağdat-Basra arasındaki Dicle-Fırat nehirleri bölgesi İngiltere’nin, Beyrut dahil Suriye’nin bütün kıyı bölgesi, Adana ve Mersin Fransa’nın olacaktır. İngiltere ve Fransa bu düşüncelerini Mondros mütarekesiyle gerçekleştirme fırsatı bulmuş ve Mütareke’nin yedinci maddesindeki; ‘İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde, herhangi sevkülceyş noktasını işgal hakkına sahip olacaklardır.’ hükmüne dayanarak güneyde işgallere başlamışlardır.
Bu şartlar altında 30 Ekim 1918 tarihinde Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan Mondros Mütarekesi ile Türk halkı için yeni ve sancılı günler başlamıştır. İtilaf Devletleri'nden İngiltere ve Fransa, mütarekenin bahsettiğimiz hükmüne dayanarak Maraş, Antep, Urfa ve Adana’yı işgal etmişlerdir. Bu işgaller yukarıda da belirtildiği gibi İtilaf Devletleri’nin gerçek niyetlerini ortaya koymuş, verimli topraklar iştahlarını kabartmıştır. İşgaller bir süre sonra askerî olmaktan çıkmış idarî yapıya hükmetme ve Ermenilerin idarî mekanizmaya yerleştirilmeleri şeklinde devam etmiştir.
Mondros Mütarekesi'nden hemen sonra çarpışmaların devam ettiği Güney Cephesi'nde İtilaf Devleti çekilmiş ve yerini İngiliz ve Fransız askerlerine bırakmıştır. 20 Kasım 1918’de İtilaf kuvvetlerinin İskenderun'dan çekilerek yerine Ermeni askerlerinin getirildiği ve daha önce getirilmiş olan Arap askerlerinin bilinmeyen bir yere sevk edildiği Adana vilayetinden bildirilmiştir.
Fransızların Adanayı İşgali Hakkında Bilgi
I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru İttifak Devletleri’nin askerî durumu bozulmaya başlamış, üst üste hemen hemen her cephede yenilgiler alınınca, İtilaf Devletleri ile mütareke yapılmak zorunda kalınmıştır. Osmanlı Devleti savaşın sonlarına doğru Doğu ve Güney Cepheleri’nde askeri harekat halinde idi ve Güney Cephesi’nde durum gün geçtikçe kötüye doğru gidiyordu. Daha Mütareke görüşmelerinin başında İngiliz Amirali Calthorpe, Boğazların açılması, Boğaz istihkamlarının müttefiklerce işgali, torpil dökülmüş alanların bildirilip temizlenmesi, itilaf esirleri ile Ermeni esir ve tutuklularının teslimi ile ilgili ilk dört maddenin değiştirilemez olduğunu söylemiştir. Mütarekenin ilk uygulama biçimi, İtilaf Devletleri’nin Osmanlı Devleti hakkındaki gerçek niyetlerini ortaya koymuştur.
Daha 1916 Mayısı’nda Fransız ve İngilizler, Sykes-Picot Antlaşması ile Ortadoğu’yu kendi aralarında paylaşmışlardır. Bu antlaşmaya göre; Bağdat-Basra arasındaki Dicle-Fırat nehirleri bölgesi İngiltere’nin, Beyrut dahil Suriye’nin bütün kıyı bölgesi, Adana ve Mersin Fransa’nın olacaktır. İngiltere ve Fransa bu düşüncelerini Mondros mütarekesiyle gerçekleştirme fırsatı bulmuş ve Mütareke’nin yedinci maddesindeki; ‘İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde, herhangi sevkülceyş noktasını işgal hakkına sahip olacaklardır.’ hükmüne dayanarak güneyde işgallere başlamışlardır.
Bu şartlar altında 30 Ekim 1918 tarihinde Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan Mondros Mütarekesi ile Türk halkı için yeni ve sancılı günler başlamıştır. İtilaf Devletleri'nden İngiltere ve Fransa, mütarekenin bahsettiğimiz hükmüne dayanarak Maraş, Antep, Urfa ve Adana’yı işgal etmişlerdir. Bu işgaller yukarıda da belirtildiği gibi İtilaf Devletleri’nin gerçek niyetlerini ortaya koymuş, verimli topraklar iştahlarını kabartmıştır. İşgaller bir süre sonra askerî olmaktan çıkmış idarî yapıya hükmetme ve Ermenilerin idarî mekanizmaya yerleştirilmeleri şeklinde devam etmiştir.
Mondros Mütarekesi'nden hemen sonra çarpışmaların devam ettiği Güney Cephesi'nde İtilaf Devleti çekilmiş ve yerini İngiliz ve Fransız askerlerine bırakmıştır. 20 Kasım 1918’de İtilaf kuvvetlerinin İskenderun'dan çekilerek yerine Ermeni askerlerinin getirildiği ve daha önce getirilmiş olan Arap askerlerinin bilinmeyen bir yere sevk edildiği Adana vilayetinden bildirilmiştir.