S
SoruCevap
Kan bağışı yapmanın faydaları kana ihtiyacı olanlar için saymakla bitmez. Yapılan bir araştırmaya göre dünyada her 2 saniyede bir kan nakline ihtiyaç duyulmaktayken, yapılan her kan bağışı ise 3 kişinin hayatını kurtarmaktadır.
Kana ihtiyacı olanlar için durum böyleyken, peki bağış yapanlar için durum nasıl? Yapılan araştırmalar kan bağışının faydalarının sadece insani yönünün olmadığını ve bağış yapanların sağlıkları için de oldukça faydalı olduğunu ortaya koymaktadır.
Peki, kan bağışının yan etkileri ve zararları var mı? Tabi, bazı durumlarda bazı kişilerin kan vermesinde sakınca doğabilmekte ve bu kişiler için kan vermek sağlıksız durumların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Şimdi kan vermenin faydaları ve yan etkilerinin neler olduğuna sırasıyla daha yakında bakalım.
Kan Bağışının Faydaları Nelerdir?
Kan vermek, duygusal olduğu kadar bağışçının fiziksel sağlığı içinde faydalıdır. Amerika Birleşik Devletleri Ruh Sağlığı Vakfının yayımladığı rapora göre kan vermek aşağıdakilere iyi gelmektedir:
Stresinizi azaltır
Duygu durumunuza iyi gelir
Fiziksel olarak vücudunuza faydalıdır
Negatif hislerden kurtulmanıza yardımcı olur
İzolasyon hissini azaltır ve aidiyet duygusunu güçlendirir
Kan Vermek Aslında Ücretsiz Sağlık Kontrolüdür
İhtiyacı olan bir kişiye kan verebilmek için sağlıklı olmak gerekir. Bu nedenle, kan vermeden önce görevli bir personel tarafından kanınız analiz edilir ve birçok tahlil yapılır. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
Nabız
Tansiyon
Vücut sıcaklığı
Kan değerleri uygunluğu
Bu ufak ücretsiz tahliller, size sağlığınızla ilgili birçok bilgi verir. Bu sayede herhangi bir hastalık riski taşıyıp taşımadığınızla ilgili ön bilgi edinmiş olursunuz.
Kan vermeden önce kana birkaç hastalıkla ilgili testler uygulanır. Bunlar:
Hepatit B ve C
HIV (AİDS)
Batı Nil Virüsü
Frengi
Trypanosoma cruzi
Kan Vermek Kalp Hastalığı Riskini Azaltır Mı?
Kan vermenin kalp krizi ve hastalıkları riskini azaltıp azaltmadığı biraz karmaşık bir konudur.
2017 yılında yapılmış bir araştırmada eğer kan bağışı düzensiz olarak yapılıyorsa, elverişsiz kolesterol seviyelerinden dolayı, kalp hastalıkları riskini artırabileceğini ortaya koymuştur.
Tam tersi bir sonuç ise 2013 yılında yapılmış bir araştırmada ortaya konmuştur. Araştırmaya göre, düzenli kan bağışında bulunmak kandaki demir oranını azaltabilmektedir. Bu da kalp krizi riskinin azalması anlamına gelir. Çünkü vücutta demir stoklarının yüksek olmasının, bazı bilim çevreleri tarafından, kalp krizi riskini arttırdığına inanılmaktadır.
Kan Vermek Tansiyonu Düşürür Mü?
Uzun yıllar boyunca birçok insanın inandığı bu bilgi, 2017 yılında yapılan bir çalışmada sonuçların aldatıcı olduğunu ve gerçek bir fizyolojik cevap olmadığını öne sürmüştür. Yani, şu an için kan vermek tansiyonu düşürür mü? Sorusunun net bir yanıtı yoktur.
Kan Vermenin Yan Etkileri Nelerdir?
Kan vermek, sağlıklı yetişkinler için güvenlidir. Her bağışçı için yeni bir ekipman kullanıldığı için de bağışçının kan bağışından dolayı herhangi bir hastalığa yakalanma riski yoktur.
Kan bağışının en sık görülen yan etkisi, kan verdikten sonra bağışçıların bazılarında baş dönmesi, mide bulantısı veya sersemleme görülmesidir. Bu belirtilerin 5 dakika kadar sürmesi gerekir. Belirtilerin azalması için bağışçının 5-10 dakika kadar ayaklarını uzatarak dinlenmesi yeterlidir.
Bunun dışında iğnenin yerinde de biraz morarma oluşabilir.
Eğer kan verdikten sonra aşağıdaki durumlar devam ediyorsa, kan verdiğiniz hastane ya da merkezi aramalısınız:
Yemek yedikten ve dinlendikten sonra hâlâ bulantı ve baş dönmesi devam ediyorsa
İğne yerinde kanama devam ediyorsa ya da kabarma oluştuysa
Kolda ağrı, uyuşma ve karıncalanma devam ediyorsa
Kan Vermeden Önce Bilmeniz Gerekenler
Kan bağışı yapmadan önce bilmeniz gereken önemli şeyler şöyledir:
18 veya üstü yaşta olmanız gerekir.
Kan vermenize mani olacak herhangi bir hastalığınız olmamalı ve en az 50 kg. ağırlıkta olmalısınız.
Kullandığınız ilaçlar ve hastalığınız varsa, kan vermeden önce sağlık personeline bunları mutlaka bildirmelisiniz.
Eğer daha önce tam kan bağışı yaptıysanız üzerinden en az 8 hafta; çift kırmızı hücre bağışı yaptıysanız da üzerinden en az 16 hafta geçtikten sonra tekrara kan bağışı yapabilirsiniz.
Trombosit bağışları ise yılda 7 kez ile 24 keze kadar yapılabilmektedir.
Kan Bağışına Hazırlanmanıza Yardımcı Olabilecek 3 Öneri
Kan bağışından önce 0.50 lt. kadar ekstra su için
Yağı az olan sağlıklı bir yemek yiyin
Üzerinize kolları kolay kıvrılabilen ya da kısa kollu bir tişört giyin
Kan verme işlemi maksimum 15 dakika sürecektir. Planlarınızı bu süreye göre yapın.
Kana ihtiyacı olanlar için durum böyleyken, peki bağış yapanlar için durum nasıl? Yapılan araştırmalar kan bağışının faydalarının sadece insani yönünün olmadığını ve bağış yapanların sağlıkları için de oldukça faydalı olduğunu ortaya koymaktadır.
Peki, kan bağışının yan etkileri ve zararları var mı? Tabi, bazı durumlarda bazı kişilerin kan vermesinde sakınca doğabilmekte ve bu kişiler için kan vermek sağlıksız durumların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Şimdi kan vermenin faydaları ve yan etkilerinin neler olduğuna sırasıyla daha yakında bakalım.
Kan Bağışının Faydaları Nelerdir?
Kan vermek, duygusal olduğu kadar bağışçının fiziksel sağlığı içinde faydalıdır. Amerika Birleşik Devletleri Ruh Sağlığı Vakfının yayımladığı rapora göre kan vermek aşağıdakilere iyi gelmektedir:
Stresinizi azaltır
Duygu durumunuza iyi gelir
Fiziksel olarak vücudunuza faydalıdır
Negatif hislerden kurtulmanıza yardımcı olur
İzolasyon hissini azaltır ve aidiyet duygusunu güçlendirir
Kan Vermek Aslında Ücretsiz Sağlık Kontrolüdür
İhtiyacı olan bir kişiye kan verebilmek için sağlıklı olmak gerekir. Bu nedenle, kan vermeden önce görevli bir personel tarafından kanınız analiz edilir ve birçok tahlil yapılır. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
Nabız
Tansiyon
Vücut sıcaklığı
Kan değerleri uygunluğu
Bu ufak ücretsiz tahliller, size sağlığınızla ilgili birçok bilgi verir. Bu sayede herhangi bir hastalık riski taşıyıp taşımadığınızla ilgili ön bilgi edinmiş olursunuz.
Kan vermeden önce kana birkaç hastalıkla ilgili testler uygulanır. Bunlar:
Hepatit B ve C
HIV (AİDS)
Batı Nil Virüsü
Frengi
Trypanosoma cruzi
Kan Vermek Kalp Hastalığı Riskini Azaltır Mı?
Kan vermenin kalp krizi ve hastalıkları riskini azaltıp azaltmadığı biraz karmaşık bir konudur.
2017 yılında yapılmış bir araştırmada eğer kan bağışı düzensiz olarak yapılıyorsa, elverişsiz kolesterol seviyelerinden dolayı, kalp hastalıkları riskini artırabileceğini ortaya koymuştur.
Tam tersi bir sonuç ise 2013 yılında yapılmış bir araştırmada ortaya konmuştur. Araştırmaya göre, düzenli kan bağışında bulunmak kandaki demir oranını azaltabilmektedir. Bu da kalp krizi riskinin azalması anlamına gelir. Çünkü vücutta demir stoklarının yüksek olmasının, bazı bilim çevreleri tarafından, kalp krizi riskini arttırdığına inanılmaktadır.
Kan Vermek Tansiyonu Düşürür Mü?
Uzun yıllar boyunca birçok insanın inandığı bu bilgi, 2017 yılında yapılan bir çalışmada sonuçların aldatıcı olduğunu ve gerçek bir fizyolojik cevap olmadığını öne sürmüştür. Yani, şu an için kan vermek tansiyonu düşürür mü? Sorusunun net bir yanıtı yoktur.
Kan Vermenin Yan Etkileri Nelerdir?
Kan vermek, sağlıklı yetişkinler için güvenlidir. Her bağışçı için yeni bir ekipman kullanıldığı için de bağışçının kan bağışından dolayı herhangi bir hastalığa yakalanma riski yoktur.
Kan bağışının en sık görülen yan etkisi, kan verdikten sonra bağışçıların bazılarında baş dönmesi, mide bulantısı veya sersemleme görülmesidir. Bu belirtilerin 5 dakika kadar sürmesi gerekir. Belirtilerin azalması için bağışçının 5-10 dakika kadar ayaklarını uzatarak dinlenmesi yeterlidir.
Bunun dışında iğnenin yerinde de biraz morarma oluşabilir.
Eğer kan verdikten sonra aşağıdaki durumlar devam ediyorsa, kan verdiğiniz hastane ya da merkezi aramalısınız:
Yemek yedikten ve dinlendikten sonra hâlâ bulantı ve baş dönmesi devam ediyorsa
İğne yerinde kanama devam ediyorsa ya da kabarma oluştuysa
Kolda ağrı, uyuşma ve karıncalanma devam ediyorsa
Kan Vermeden Önce Bilmeniz Gerekenler
Kan bağışı yapmadan önce bilmeniz gereken önemli şeyler şöyledir:
18 veya üstü yaşta olmanız gerekir.
Kan vermenize mani olacak herhangi bir hastalığınız olmamalı ve en az 50 kg. ağırlıkta olmalısınız.
Kullandığınız ilaçlar ve hastalığınız varsa, kan vermeden önce sağlık personeline bunları mutlaka bildirmelisiniz.
Eğer daha önce tam kan bağışı yaptıysanız üzerinden en az 8 hafta; çift kırmızı hücre bağışı yaptıysanız da üzerinden en az 16 hafta geçtikten sonra tekrara kan bağışı yapabilirsiniz.
Trombosit bağışları ise yılda 7 kez ile 24 keze kadar yapılabilmektedir.
Kan Bağışına Hazırlanmanıza Yardımcı Olabilecek 3 Öneri
Kan bağışından önce 0.50 lt. kadar ekstra su için
Yağı az olan sağlıklı bir yemek yiyin
Üzerinize kolları kolay kıvrılabilen ya da kısa kollu bir tişört giyin
Kan verme işlemi maksimum 15 dakika sürecektir. Planlarınızı bu süreye göre yapın.