S
SoruCevap
Misafir
Uyku adabı
CEVAP: Gunumuzun ortalama ucte biri uyku ile gecmektedir Gafletle gecmemesi icin uykuyu da değerlendirmek gerekir Muminin her hareketi şuurlu olmalıdır Gafletle yatıp gafletle kalkmamalıdır!
Rastgele yatağa girip uyumak doğru değildir
1 Yatağa abdestli girmelidir! Hadisi şerifte buyuruldu ki:
(Abdestli yatanın ruhu Arşa yukselir ve gorduğu ruyalar doğru olur Abdestsiz yatanın ruhu yukselmez, gorduğu ruyalar, karışık olur, doğru cıkmaz) İGazali
(Abdestli yatan, gece ibadet eden ve gunduz oruc tutan kimse gibi sevab kazanır) Hakim
2 Misvaklanıp sağ yanı uzere kıbleye karşı yatmak sunnettir Uyku, ibadetleri kuvvetle ve sağlam yapmak niyetiyle olursa ibadet olur Hadisi şerifte buyuruldu ki: (Alimlerin uykusu ibadettir) İGazali
Vasiyetini Yazmalı
3 Borcları ve onemli işleri olan kimse, vasiyetini yazmadan yatmamalıdır! Cunku sabaha cıkacağını kimse bilemez Eğer vasiyetsiz olurse, Kıyamete kadar konuşamaz Oluler kendini ziyaret eder, onunla konuşmaya calışırlar, fakat o cevap veremez O zaman (Bu miskin vasiyetsiz olmuş) derler Vasiyet olarak, varsa kul borclarını, namaz ve oruc kazaları gibi Hak borclarını yazmalı, olumunden sonra ne yapılmasını istiyorsa bildirmelidir!
4 Gunahlarına tevbe edip uyumalıdır! Herkese iyilik yapacağına, uyandığı zaman kimseye fenalık etmiyeceğine niyet ederek yatmalıdır! Hadisi şerifte buyuruldu ki: (Hic kimseye zulum ve kin hissi duymadan yatanın gunahları affolur) İEbiddunya
5 Yatarken, gece ibadete kalkmaya niyet etmelidir! Hadisi şerifte buyuruldu ki:
(Gece ibadet etmek niyetiyle yatan, fakat uyku galebe calıp sabaha kadar uyanamayan, niyeti sebebiyle gece ibadet etmiş gibi sevaba kavuşur Uykusu da kendisine Allahu tealanın ihsan ettiği bir sadaka olur) İMace
6 İyice uyku gelmeden yatmamalıdır! Kıymetli omru uyku ile gecirmemelidir! İhtiyac kadar uyumalıdır!
7 Yatarken Ayetelkursi, uc İhlas ve bir Fatiha, iki Kuleuzuyu okumalıdır! Salevatı şerife getirmelidir! Amenerresuluyu yatsıdan sonra okumayı adet edinmelidir! Hadisi şerifte buyuruldu ki: (Gece Bekara suresinin son iki ayetini okuyana, bu iki ayet, herşey icin kafidir) Muslim
8 Uykunun bir nevi olum, uyanmanın da dirilmek olduğunu duşunmelidir! Hz Lokman, oğluna (Oğlum, olumden şuphen varsa, uyuma! Uyumak mecburiyetinde kaldığın gibi, olmeye de mahkumsun Eğer dirilmekten şuphe ediyorsan, uykudan uyanma! Uykudan uyandığın gibi oldukten sonra da dirileceksin) buyurmuştur
9 Yatarken yarınki hayırlı işleri yapabilmek icin istirahat etmeye, sabah namazına kalkmaya ve ertesi gun hayırlı işler yapmaya niyet etmeli! Boyle niyet edenin uykusu ibadet olur Gece uyanınca dua etmeyi adet haline getirmeli! Hadisi şerifte buyuruldu ki:
(Uykudan uyanınca, Allahummağfir liderse, duası kabul olur) İ Ebiddunya
10 Henuz sabah namazının vakti girmeden, yani seherde kalkmaya calışmalıdır Seher vakti kalkmak berekettir Hele sabah namazının vakti girdikten sonra, guneş doğana kadar uyumak rızık yonunden de zararlıdır Hadisi şerifte buyuruldu ki: (Sabah uykusu, rızka manidir) Beyheki
İbni Abbas hazretleri, sabah vakti oğlunu uyur gorunce buyurdu ki: (Oğlum, rızıkların dağıtıldığı saatte uyunur mu? Bu saatte uyumak, tembellik alametidir, unutkanlığa sebep olur) Şira
Yatarken
Hadisi şerifte buyuruldu ki:
(Yatarken Fatiha ve İhlası okuyan, olum haric, her şerden emin olur) Bezzar
(Yatarken Kafirun suresini okuyan şirkten beri olur) Tirmizi
(Yatarken Mulk Tebareke suresini okumadan yatma! Cunku olursen kabirde sana yoldaş olur) Ey Oğul İlmihali
Tok Karnına Uyumak
Mumkun mertebe yemeği yatarken yememelidir! Hadisi şerifte buyuruluyor ki:
(Tok karnına uyumak, kalbi katılaştırır) Taberani
Yenilen yemekleri namaz kılarak veya helal kazanc yollarında eritmeye calışmalıdır!
Cok Uyumak
Cok eser vermiş zatların hayatını incelerseniz, az uyuyup cok calıştıkları gorulur Ancak zaruret veya ihtiyac miktarı uyumalıdır! Hadisi şeriflerde buyuruldu ki:
(Annesi, Hz Suleymana Evladım, cok uyuma, cok uyumak, Kıyamette insanı fakir bırakırdedi) İbni Mace
(Cehennemden kacın, Cenneti isteyenin gozune uyku girmez Dunya, lezzet ve şehvetlerle kuşatılmıştır Bunlar sizi ahıretten alıkoymasın) İMende
(Ummetim icin en cok korktuğum şey, gobek buyukluğu, uykuya devam, tembellik ve iman zayıflığıdır) Deylemi
Az Uyumak
Az ye kalbini pakla, fazla uykuyu mezara sakla! Az uyumak nimettir, cok uyumak gaflettir Gaflet ise zarardır, kalbimizi karartır Fazla uykuyu at, seherde dağıtılır murat Seher ne kadar kutludur, o vakit uyanık olan mutludur Seherde rahmet kapıları acılır, uyanıklara nimet sacılır Cok uyku eziyettir, az uyku meziyettir Az ye, az uyu, cok konuşma, evliya olursan şaşma! Cunku evliyalığa bu uc meziyetle girilir, sonra sayısız nimet verilir Cok uyumak cok fazilet goturur, gaflet ve tembellik getirir Az ort yorganları, cunku uyku tembelleştirir organları Uyku olume eştir, gafletle uyuyanın sonu ateştir Arifler sehere hasrettir, onlara cok uyumak musibettir Cenabı Hak her gece, buyurur şoylece: Dua eden yok mu, duasını kabul edeyim, benden isteyen yok mu istediğini vereyim) Buhari
Geceleri ne guneşler doğar, fakat gafletle yatanı zulmet boğar Uyanıklık huzurda edeptir, cok uyku pişmanlığa sebeptir Arif, huzurda durmaktan lezzet alır, gafiller bundan mahrum kalır Az uyku kalbe ciladır, cok uyku ise beladır Sanma cok yemek kan olur Cok uyuyan unutkan olur Cok uyumak ayıptır, kıymetli vakitten kayıptır Midesi boş olana uyku gelmez, az uyuyana korku gelmez
Bir talebe, bir alimi cok seviyormuş Sohbetinde bulunmaya can atarmış Alime durumu bildirmişler Alim de (Gece beklesin, muhakkak geleceğim) demiş Talebe saatin zilini kurarak biraz uyumak uzere yatmış Alim gelince talebeyi uyur halde bulmuş Saatin zilini bağlamış Cebine biraz ceviz ve uzum koyarak gitmiş Talebe sabah olup uyanınca yaptığı hataya pişman olmuş, uyuyarak beklenilmeyeceğini, sevenin gozune uyku girmeyeceğini, girmemesi gerektiğini anlamış
CEVAP: Gunumuzun ortalama ucte biri uyku ile gecmektedir Gafletle gecmemesi icin uykuyu da değerlendirmek gerekir Muminin her hareketi şuurlu olmalıdır Gafletle yatıp gafletle kalkmamalıdır!
Rastgele yatağa girip uyumak doğru değildir
1 Yatağa abdestli girmelidir! Hadisi şerifte buyuruldu ki:
(Abdestli yatanın ruhu Arşa yukselir ve gorduğu ruyalar doğru olur Abdestsiz yatanın ruhu yukselmez, gorduğu ruyalar, karışık olur, doğru cıkmaz) İGazali
(Abdestli yatan, gece ibadet eden ve gunduz oruc tutan kimse gibi sevab kazanır) Hakim
2 Misvaklanıp sağ yanı uzere kıbleye karşı yatmak sunnettir Uyku, ibadetleri kuvvetle ve sağlam yapmak niyetiyle olursa ibadet olur Hadisi şerifte buyuruldu ki: (Alimlerin uykusu ibadettir) İGazali
Vasiyetini Yazmalı
3 Borcları ve onemli işleri olan kimse, vasiyetini yazmadan yatmamalıdır! Cunku sabaha cıkacağını kimse bilemez Eğer vasiyetsiz olurse, Kıyamete kadar konuşamaz Oluler kendini ziyaret eder, onunla konuşmaya calışırlar, fakat o cevap veremez O zaman (Bu miskin vasiyetsiz olmuş) derler Vasiyet olarak, varsa kul borclarını, namaz ve oruc kazaları gibi Hak borclarını yazmalı, olumunden sonra ne yapılmasını istiyorsa bildirmelidir!
4 Gunahlarına tevbe edip uyumalıdır! Herkese iyilik yapacağına, uyandığı zaman kimseye fenalık etmiyeceğine niyet ederek yatmalıdır! Hadisi şerifte buyuruldu ki: (Hic kimseye zulum ve kin hissi duymadan yatanın gunahları affolur) İEbiddunya
5 Yatarken, gece ibadete kalkmaya niyet etmelidir! Hadisi şerifte buyuruldu ki:
(Gece ibadet etmek niyetiyle yatan, fakat uyku galebe calıp sabaha kadar uyanamayan, niyeti sebebiyle gece ibadet etmiş gibi sevaba kavuşur Uykusu da kendisine Allahu tealanın ihsan ettiği bir sadaka olur) İMace
6 İyice uyku gelmeden yatmamalıdır! Kıymetli omru uyku ile gecirmemelidir! İhtiyac kadar uyumalıdır!
7 Yatarken Ayetelkursi, uc İhlas ve bir Fatiha, iki Kuleuzuyu okumalıdır! Salevatı şerife getirmelidir! Amenerresuluyu yatsıdan sonra okumayı adet edinmelidir! Hadisi şerifte buyuruldu ki: (Gece Bekara suresinin son iki ayetini okuyana, bu iki ayet, herşey icin kafidir) Muslim
8 Uykunun bir nevi olum, uyanmanın da dirilmek olduğunu duşunmelidir! Hz Lokman, oğluna (Oğlum, olumden şuphen varsa, uyuma! Uyumak mecburiyetinde kaldığın gibi, olmeye de mahkumsun Eğer dirilmekten şuphe ediyorsan, uykudan uyanma! Uykudan uyandığın gibi oldukten sonra da dirileceksin) buyurmuştur
9 Yatarken yarınki hayırlı işleri yapabilmek icin istirahat etmeye, sabah namazına kalkmaya ve ertesi gun hayırlı işler yapmaya niyet etmeli! Boyle niyet edenin uykusu ibadet olur Gece uyanınca dua etmeyi adet haline getirmeli! Hadisi şerifte buyuruldu ki:
(Uykudan uyanınca, Allahummağfir liderse, duası kabul olur) İ Ebiddunya
10 Henuz sabah namazının vakti girmeden, yani seherde kalkmaya calışmalıdır Seher vakti kalkmak berekettir Hele sabah namazının vakti girdikten sonra, guneş doğana kadar uyumak rızık yonunden de zararlıdır Hadisi şerifte buyuruldu ki: (Sabah uykusu, rızka manidir) Beyheki
İbni Abbas hazretleri, sabah vakti oğlunu uyur gorunce buyurdu ki: (Oğlum, rızıkların dağıtıldığı saatte uyunur mu? Bu saatte uyumak, tembellik alametidir, unutkanlığa sebep olur) Şira
Yatarken
Hadisi şerifte buyuruldu ki:
(Yatarken Fatiha ve İhlası okuyan, olum haric, her şerden emin olur) Bezzar
(Yatarken Kafirun suresini okuyan şirkten beri olur) Tirmizi
(Yatarken Mulk Tebareke suresini okumadan yatma! Cunku olursen kabirde sana yoldaş olur) Ey Oğul İlmihali
Tok Karnına Uyumak
Mumkun mertebe yemeği yatarken yememelidir! Hadisi şerifte buyuruluyor ki:
(Tok karnına uyumak, kalbi katılaştırır) Taberani
Yenilen yemekleri namaz kılarak veya helal kazanc yollarında eritmeye calışmalıdır!
Cok Uyumak
Cok eser vermiş zatların hayatını incelerseniz, az uyuyup cok calıştıkları gorulur Ancak zaruret veya ihtiyac miktarı uyumalıdır! Hadisi şeriflerde buyuruldu ki:
(Annesi, Hz Suleymana Evladım, cok uyuma, cok uyumak, Kıyamette insanı fakir bırakırdedi) İbni Mace
(Cehennemden kacın, Cenneti isteyenin gozune uyku girmez Dunya, lezzet ve şehvetlerle kuşatılmıştır Bunlar sizi ahıretten alıkoymasın) İMende
(Ummetim icin en cok korktuğum şey, gobek buyukluğu, uykuya devam, tembellik ve iman zayıflığıdır) Deylemi
Az Uyumak
Az ye kalbini pakla, fazla uykuyu mezara sakla! Az uyumak nimettir, cok uyumak gaflettir Gaflet ise zarardır, kalbimizi karartır Fazla uykuyu at, seherde dağıtılır murat Seher ne kadar kutludur, o vakit uyanık olan mutludur Seherde rahmet kapıları acılır, uyanıklara nimet sacılır Cok uyku eziyettir, az uyku meziyettir Az ye, az uyu, cok konuşma, evliya olursan şaşma! Cunku evliyalığa bu uc meziyetle girilir, sonra sayısız nimet verilir Cok uyumak cok fazilet goturur, gaflet ve tembellik getirir Az ort yorganları, cunku uyku tembelleştirir organları Uyku olume eştir, gafletle uyuyanın sonu ateştir Arifler sehere hasrettir, onlara cok uyumak musibettir Cenabı Hak her gece, buyurur şoylece: Dua eden yok mu, duasını kabul edeyim, benden isteyen yok mu istediğini vereyim) Buhari
Geceleri ne guneşler doğar, fakat gafletle yatanı zulmet boğar Uyanıklık huzurda edeptir, cok uyku pişmanlığa sebeptir Arif, huzurda durmaktan lezzet alır, gafiller bundan mahrum kalır Az uyku kalbe ciladır, cok uyku ise beladır Sanma cok yemek kan olur Cok uyuyan unutkan olur Cok uyumak ayıptır, kıymetli vakitten kayıptır Midesi boş olana uyku gelmez, az uyuyana korku gelmez
Bir talebe, bir alimi cok seviyormuş Sohbetinde bulunmaya can atarmış Alime durumu bildirmişler Alim de (Gece beklesin, muhakkak geleceğim) demiş Talebe saatin zilini kurarak biraz uyumak uzere yatmış Alim gelince talebeyi uyur halde bulmuş Saatin zilini bağlamış Cebine biraz ceviz ve uzum koyarak gitmiş Talebe sabah olup uyanınca yaptığı hataya pişman olmuş, uyuyarak beklenilmeyeceğini, sevenin gozune uyku girmeyeceğini, girmemesi gerektiğini anlamış