S
SoruCevap
Misafir
MALİK BİN ENES
Ehli sunnetin amelde dort hak mezhebinden biri olan Maliki Mezhebinin kurucusu Sekizinci yuzyılda Medinei munevverede yaşayan alim ve velilerden İsmi, Malik bin Enes, kunyesi EbU Abdullah'tır Soyu, Yemen'deki Beni Esbah kabilesine ve Himyerilerden bir hukumdar hanedanına dayanmaktadır Eshabı kiramdan ve Medinei munevvereye yerleşen EbU Amir radıyallahu anh onun dedelerindendir 708 (H90) senesinde Medinei munevverede doğdu Doğum tarihiyle ilgili başka rivayetler de vardır 795 (H179) senesinde Medinei munevverede vefat etti
Tebei tabiinden olan Malik bin Enes, ilimle ve hadisi şerif rivayetiyle meşgUl olan bir ailede ve cevrede yetiştiDedesi Malik, babası Enes, amcası Suheyl hadisi şerif rivayet etmişlerdir Sevgili Peygamberimizin yaşadığı ve İslam dininin hukumlerinin vaz edildiği zamanın en onemli ilim merkezlerinden olan Medinei munevverede hayat surdu
Boyle bir cevrede dunyaya gelen Malik bin Enes, kucuk yaşta Kur'anı kerimi ezberledi Kendi isteği ve bilhassa annesinin teşvikiyle ilim oğrenmeye başladı Annesi en guzel elbiselerini giydirerek, sarığını sarıp; Şimdi git, oku yazdedi Oğlunu zamanın en meşhUr alimi RabiaturRey'in huzUruna goturduRabia bin Abdurrahman'ın derslerine devam eden Malik bin Enes genc yaşta fıkıh ilmini oğrendiSonraAbdurrahman bin Hurmuz'un derslerine devam edip, ondan cok istifade etti Buyuk bir hayranlık ve muhabbet duyduğu hocası hakkında; İbni Hurmuz'un derslerine on uc sene devam ettim Ondan nice ilimler oğrendim Bunların bir kısmını hic kimseye soylemiyorum O, bid'at ehlini red bakımından ve insanların ihtilaf ettikleri şeyler husUsunda onların en bilgilisiydiderdi
İlim oğrenmek husUsunda her fedakarlığa katlanan Malik bin Enes, tahsil uğruna evini dahi satmıştır Kendisi şoyle demiştir: Oğle vakti hazreti Omer'in oğlu Abdullah'ın azatlısı olan Nafi'ye gider ve kapısında beklerdim Nafi, hazreti Omer'den nakledilen ilimleri ve onun oğlu Abdullah'ın ilmini biliyordu Guneşten ve şiddetli sıcaktan korunmak icin hicbir golge bulamazdım Nafi', dışarı cıkınca edeple selam verirdim ve onu kırmadan arkasından iceri girip; Abdullah bin Omer şu meselelerde ne buyurmuştur?diye sorardım O da suallerimi cevaplandırırdı
İlimdeki yuksek derecesi sebebiyle zamanındaki ve kendinden sonraki alimler, Peygamber efendimizin; Oyle bir zaman gelir ki, insanlar her tarafı ararlar, Medine'deki alimden daha alim bir kimse bulamazlarhadisi şerifindeki zatın Malik bin Enes olduğunu bildirdiler
Malik bin Enes rahmetullahi aleyh tahsilini tamamlayıp ilimde yuksek dereceye ulaştıktan sonra ders verip, hadis rivayet etmeye ve fetva vermeye başlamıştır Bu işe başlamadan once de zamanında bulunan buyuk alimlerle ve faziletli kimselerle istişare yapıp, onların da muvafakatını aldı Bu hususta kendisi şoyle demiştir: Her isteyen kimse hadis rivayet etmek ve fetva vermek icin mescide oturamaz İlim erbabı ve mescidde itibarı olan kişilerle istişare etmesi gerekir Eğer onlar, kendisini bu işe ehil gorurlerse o zaman oturup ders ve fetva verebilir Ben, ilim sahiplerinden yetmiş kişi, benim bu işe ehil olduğuma şahitlik etmedikce, mescide oturup ders ve fetva vermedim
Tefsir, hadis ve fıkıh ilminde ictihat derecesinde alim olan Malik bin Enes hazretleri elli sene muddetle ders ve fetva vermek sUretiyle, insanların muşkullerini cozmuş ve kıymetli talebeler yetiştirmiştir Onun talebelerinin her biri memleketlerinin muracaat edilen alimleri ve rehberi olmuşlardır
Malik bin Enes hazretleri, ilim bakımından ne kadar yuksek ise, ahlak, zuhd, takva ve kerem bakımından da oyle yuksekti İmamı Malik, ilimde ve dinde cok edebliydi Din bilgisine hurmet ve tazimi şaşılacak derecede fazlaydı
Malik bin Enes hazretleri ilmiyle amel eden yuksek bir veliydi Buyurdu ki: İlim oğrenmek isteyen kimsenin vakarlı ve Allahu tealadan korkması lazımdır İlim, cok rivayet etmek değildir İlim bir nUrdur Allahu teala bu nUru sevdiği mumin kullarının kalbine koyarBir defasında da; Eğer elimde imkan olsaydı, Kur'anı kerimi kısa aklıyla, kendi goruşune gore tefsir edenin boynunu vururdumbuyurdu
Malik bin Enes kendisinden nasihat isteyen zeki ve anlayışlı bir kimseye; Allahu tealadan kork Allahu tealanın sana lutfettiği nUru gunah işlemek sUretiyle sondurmebuyurdu
Bir kimse gelip Malik bin Enes'den batın (kalp) ilimleriyle ilgili bilgi sordu Malik bin Enes bu kimsenin sualini hoş karşılamadı ve ona; Batın ilmi zahir ilmini oğrendikten sonra oğrenilir Zahiri ilimleri oğrenip onunla amel eden kimseye Allahu teala batın ilmini acar Batın ilmi ancak kalbin acık olup nUrlanması ile elde edilirbuyurup, suali soran şahsa donup; Sen acık ve zahir olan şeylere sarıl Bilinmeyen yollara girmekten sakın Bildiklerinle amel et Bilmediklerini, anlayamadığın şeyleri bırakbuyurdu
Malik bin Enes hazretleri devlet adamlarına gerekli nasihatte bulunur, hatalarını soylemekten cekinmezdi Ancak hicbir sUretle kimseyi devlete karşı ayaklanmaya teşvik etmezdi Fitne ve fesada asla razı olmazdı
Malik bin Enes hazretleri omrunu ilim oğrenmek, oğretmek ve insanlara İslamiyeti anlatmakla gecirdi 795 (H179) senesindeMedinei munevverede vefat etti
Eserleri: Muvatta adındaki hadis kitabı cok kıymetlidir Muvatta'yı kırk senede meydana getirmiştir Başlangıcta icinde dort bin hadisi şerif varken, sonuna doğru bine indirmiştir Alimlerden bazıları bunu şerh etmiştir Bu şerhlerin en meşhUru ElMudevvene adlı eserdir Bu kitap, hadisi şerifleri fıkhi konularına gore duzenlenip, yazılan ilk eserdir Kitapta ayrıca İmamı Malik'in ictihad ettiği fıkhi mevzular da bulunmaktadır Ceşitli tarihlerde basılmıştır Biri, Yahya bin elLeysi'nin rivayeti, diğeri de İmamı A'zam'ın talebesi Muhammed Şeybani tarafından yapılan iki rivayeti vardır Bu eserinden başkaAbdullah bin Abdulhakim Mısri tarafından rivayet edilen KitabusSunen adlı fıkha dair bir eseri, kadere, kazai hukumlere dair ve fetvalarını bildiren Risale filFetva gibi eserleri vardır
Ehli sunnetin amelde dort hak mezhebinden biri olan Maliki Mezhebinin kurucusu Sekizinci yuzyılda Medinei munevverede yaşayan alim ve velilerden İsmi, Malik bin Enes, kunyesi EbU Abdullah'tır Soyu, Yemen'deki Beni Esbah kabilesine ve Himyerilerden bir hukumdar hanedanına dayanmaktadır Eshabı kiramdan ve Medinei munevvereye yerleşen EbU Amir radıyallahu anh onun dedelerindendir 708 (H90) senesinde Medinei munevverede doğdu Doğum tarihiyle ilgili başka rivayetler de vardır 795 (H179) senesinde Medinei munevverede vefat etti
Tebei tabiinden olan Malik bin Enes, ilimle ve hadisi şerif rivayetiyle meşgUl olan bir ailede ve cevrede yetiştiDedesi Malik, babası Enes, amcası Suheyl hadisi şerif rivayet etmişlerdir Sevgili Peygamberimizin yaşadığı ve İslam dininin hukumlerinin vaz edildiği zamanın en onemli ilim merkezlerinden olan Medinei munevverede hayat surdu
Boyle bir cevrede dunyaya gelen Malik bin Enes, kucuk yaşta Kur'anı kerimi ezberledi Kendi isteği ve bilhassa annesinin teşvikiyle ilim oğrenmeye başladı Annesi en guzel elbiselerini giydirerek, sarığını sarıp; Şimdi git, oku yazdedi Oğlunu zamanın en meşhUr alimi RabiaturRey'in huzUruna goturduRabia bin Abdurrahman'ın derslerine devam eden Malik bin Enes genc yaşta fıkıh ilmini oğrendiSonraAbdurrahman bin Hurmuz'un derslerine devam edip, ondan cok istifade etti Buyuk bir hayranlık ve muhabbet duyduğu hocası hakkında; İbni Hurmuz'un derslerine on uc sene devam ettim Ondan nice ilimler oğrendim Bunların bir kısmını hic kimseye soylemiyorum O, bid'at ehlini red bakımından ve insanların ihtilaf ettikleri şeyler husUsunda onların en bilgilisiydiderdi
İlim oğrenmek husUsunda her fedakarlığa katlanan Malik bin Enes, tahsil uğruna evini dahi satmıştır Kendisi şoyle demiştir: Oğle vakti hazreti Omer'in oğlu Abdullah'ın azatlısı olan Nafi'ye gider ve kapısında beklerdim Nafi, hazreti Omer'den nakledilen ilimleri ve onun oğlu Abdullah'ın ilmini biliyordu Guneşten ve şiddetli sıcaktan korunmak icin hicbir golge bulamazdım Nafi', dışarı cıkınca edeple selam verirdim ve onu kırmadan arkasından iceri girip; Abdullah bin Omer şu meselelerde ne buyurmuştur?diye sorardım O da suallerimi cevaplandırırdı
İlimdeki yuksek derecesi sebebiyle zamanındaki ve kendinden sonraki alimler, Peygamber efendimizin; Oyle bir zaman gelir ki, insanlar her tarafı ararlar, Medine'deki alimden daha alim bir kimse bulamazlarhadisi şerifindeki zatın Malik bin Enes olduğunu bildirdiler
Malik bin Enes rahmetullahi aleyh tahsilini tamamlayıp ilimde yuksek dereceye ulaştıktan sonra ders verip, hadis rivayet etmeye ve fetva vermeye başlamıştır Bu işe başlamadan once de zamanında bulunan buyuk alimlerle ve faziletli kimselerle istişare yapıp, onların da muvafakatını aldı Bu hususta kendisi şoyle demiştir: Her isteyen kimse hadis rivayet etmek ve fetva vermek icin mescide oturamaz İlim erbabı ve mescidde itibarı olan kişilerle istişare etmesi gerekir Eğer onlar, kendisini bu işe ehil gorurlerse o zaman oturup ders ve fetva verebilir Ben, ilim sahiplerinden yetmiş kişi, benim bu işe ehil olduğuma şahitlik etmedikce, mescide oturup ders ve fetva vermedim
Tefsir, hadis ve fıkıh ilminde ictihat derecesinde alim olan Malik bin Enes hazretleri elli sene muddetle ders ve fetva vermek sUretiyle, insanların muşkullerini cozmuş ve kıymetli talebeler yetiştirmiştir Onun talebelerinin her biri memleketlerinin muracaat edilen alimleri ve rehberi olmuşlardır
Malik bin Enes hazretleri, ilim bakımından ne kadar yuksek ise, ahlak, zuhd, takva ve kerem bakımından da oyle yuksekti İmamı Malik, ilimde ve dinde cok edebliydi Din bilgisine hurmet ve tazimi şaşılacak derecede fazlaydı
Malik bin Enes hazretleri ilmiyle amel eden yuksek bir veliydi Buyurdu ki: İlim oğrenmek isteyen kimsenin vakarlı ve Allahu tealadan korkması lazımdır İlim, cok rivayet etmek değildir İlim bir nUrdur Allahu teala bu nUru sevdiği mumin kullarının kalbine koyarBir defasında da; Eğer elimde imkan olsaydı, Kur'anı kerimi kısa aklıyla, kendi goruşune gore tefsir edenin boynunu vururdumbuyurdu
Malik bin Enes kendisinden nasihat isteyen zeki ve anlayışlı bir kimseye; Allahu tealadan kork Allahu tealanın sana lutfettiği nUru gunah işlemek sUretiyle sondurmebuyurdu
Bir kimse gelip Malik bin Enes'den batın (kalp) ilimleriyle ilgili bilgi sordu Malik bin Enes bu kimsenin sualini hoş karşılamadı ve ona; Batın ilmi zahir ilmini oğrendikten sonra oğrenilir Zahiri ilimleri oğrenip onunla amel eden kimseye Allahu teala batın ilmini acar Batın ilmi ancak kalbin acık olup nUrlanması ile elde edilirbuyurup, suali soran şahsa donup; Sen acık ve zahir olan şeylere sarıl Bilinmeyen yollara girmekten sakın Bildiklerinle amel et Bilmediklerini, anlayamadığın şeyleri bırakbuyurdu
Malik bin Enes hazretleri devlet adamlarına gerekli nasihatte bulunur, hatalarını soylemekten cekinmezdi Ancak hicbir sUretle kimseyi devlete karşı ayaklanmaya teşvik etmezdi Fitne ve fesada asla razı olmazdı
Malik bin Enes hazretleri omrunu ilim oğrenmek, oğretmek ve insanlara İslamiyeti anlatmakla gecirdi 795 (H179) senesindeMedinei munevverede vefat etti
Eserleri: Muvatta adındaki hadis kitabı cok kıymetlidir Muvatta'yı kırk senede meydana getirmiştir Başlangıcta icinde dort bin hadisi şerif varken, sonuna doğru bine indirmiştir Alimlerden bazıları bunu şerh etmiştir Bu şerhlerin en meşhUru ElMudevvene adlı eserdir Bu kitap, hadisi şerifleri fıkhi konularına gore duzenlenip, yazılan ilk eserdir Kitapta ayrıca İmamı Malik'in ictihad ettiği fıkhi mevzular da bulunmaktadır Ceşitli tarihlerde basılmıştır Biri, Yahya bin elLeysi'nin rivayeti, diğeri de İmamı A'zam'ın talebesi Muhammed Şeybani tarafından yapılan iki rivayeti vardır Bu eserinden başkaAbdullah bin Abdulhakim Mısri tarafından rivayet edilen KitabusSunen adlı fıkha dair bir eseri, kadere, kazai hukumlere dair ve fetvalarını bildiren Risale filFetva gibi eserleri vardır